De andere strip

Geplaatst op zaterdag 25 februari 2006 @ 09:55 , 659 keer bekeken

Toen de Poolse succestekenaar Grzegorz Rosinski enkele jaren geleden aan de Belgische scenarist Yves Sente om een scenario vroeg, ontving hij niet veel later een verhaal dat zowat al zijn interesses aankaartte. Zeerovers, schilders, Parijs én de vergeten politiek tussen België en Polen, het zat er allemaal in. De wraak van graaf Skarbek werd een opvallend knap tweeluik dat de geschiedenis op originele wijze inhaalt. Ondertussen schreef Sente ook het nieuwe Thorgalverhaal. 'Al kwam hij er eerst niet in voor.'

'Herken je ze?" Yves Sente vraagt het met een fijne grijns om de lippen, terwijl hij zich op aanwijzen van de fotograaf vlijt langs haar frêle beeltenis op een grote poster aan de muur. "Toen Rosinski me vroeg aan wie ik dacht bij dat personage, antwoordde ik: 'Een jonge Halle Berry.' En ziehier het resultaat. Ze lijkt op de Hollywoodactrice, maar ze is getekend op het gevoel, zonder dat Rosinski er haar portret bij heeft gehaald. Daardoor is ze het wel, en toch weer niet."

De bloedmooie zwarte dame siert nu de cover van het slot van het negentiende-eeuwse rechtbankdrama De wraak van graaf Skarbek, een knap tweeluik waarin meer verbanden schuilen met de (Belgische) actualiteit en geschiedenis dan je zou denken. Ook is elk van de zowat 700 plaatjes een afzonderlijk ingescand klein schilderij.

Sente omschrijft de 64-jarige Pools-Belgische Rosinski, bekend van Thorgal en De Chninkel, als een vriend. Een innige vriend bovendien, die al meer dan vijftien jaar onderdak vindt in de gebouwen van de Brusselse uitgeverij Le Lombard, waar Sente hoofd uitgavenbeleid is. Begin 2003, drie jaar nadat Sente had verrast als (niet onaardige) scenarist voor de nieuwe avonturen van Blake en Mortimer, vroeg Rosinski hem een scenario. Sente had er drie zomermaanden voor nodig.

"Uit vroegere gesprekken herinnerde ik me dat hij erg geïnteresseerd was in piraterij, erotiek, schilders, de lichtstad Parijs en de Poolse geschiedenis. Ik kwam daarop tot de vaststelling dat ik niet hoefde te kiezen tussen al die ingrediënten, maar dat ik alles zou verwerken in één lang verhaal. Dat het hoofdpersonage én een Pool én een schilder zou zijn, zou Rosinski nog nauwer bij het project betrekken. Hij was erg in zijn nopjes. 'Het is mij op het lijf geschreven', zei hij. Ja, dacht ik, dat mag ik hopen."

Ik herinner me uit een vorig gesprek dat u zocht naar een manier om Rosinski te plezieren door de Belgische en Poolse politiek met elkaar te verweven.

"Bij mijn research viel ik op een stukje 'vergeten' geschiedenis tussen Polen en België. In 1830 kreeg de Russische tsaar het op zijn heupen. Hij moest met lede ogen aanzien hoe Frankrijk het met succes opnam tegen Willem van Oranje en was bang dat, toen België zich door de Franse revolutie liet beïnvloeden, ook andere landen snel geïnspireerd zouden raken. Om te vermijden dat zijn buurlanden zijn grenzen zouden beroeren, beval de tsaar Polen om België aan te vallen. Dat gebeurde niet. Polen was, net als ons land, liberaal en katholiek. De Poolse officieren redeneerden dat ze moeilijk een land konden aanvallen dat er dezelfde ideologie op na hield en keerden zich tegen de orthodoxe en allerminst liberale Russische tsaar.

"België heeft dus dankzij Polen zijn eigen revolutie kunnen meemaken, maar Polen kwam daardoor wel in moeilijkheden. De tsaar stuurde uit wraak zijn troepen naar het land. Goed voor ons, want daardoor had hij niet genoeg mankracht om ook de Belgische revolutie te ontwapenen. De Polen zelf gingen wel met tienduizenden in ballingschap. Op die manier is het titelpersonage van De wraak van graaf Skarbek in Parijs gearriveerd."

Historisch gezien klopt het dus allemaal wel?

"Er zijn erg veel details in verwerkt. Ook Rosinski heeft daar zijn aandeel in gehad. Toen ik hem er bijvoorbeeld op wees dat hij de Belgische driekleur verkeerdelijk horizontaal had getekend, kneep hij zijn oogjes samen en antwoordde hij dat ik fout zat. Pas in 1831 heeft Leopold I de kleuren verticaal gezet, als eerbetoon aan het Franse leger, dat ons geholpen had. Rosinski gaf mij een lesje over mijn eigen land."  

Hoe is componist Frédéric Chopin in het verhaal geslopen?

"Chopin is een Pool die in Parijs vertoefde, dat wist ik nog. Zijn moeder had familiebanden met de adellijke Skarbeks. Die hebben dus effectief bestaan, al kan ik niet aantonen of mijn Skarbek en Chopin elkaar daadwerkelijk hebben ontmoet. Ik 'speel' graag met de geschiedenis. Hoewel we geen generatiegenoten zijn, delen Rosinski en ik een zwak voor schrijvers als Honoré de Balzac, Victor Hugo en Alexandre Dumas."

Op zeker moment laat u het uitschijnen alsof uw verhaal de inspiratie vormde voor Le comte de Monte-Cristo. Uw rechtbankdrama staat gedateerd op 1843, een jaar voor Dumas' boek op de markt kwam.

"Klopt. Ik doe alsof het mijn verhaal is en niet andersom. Bij 'wraakscenario's' beland je bijna automatisch bij dat prachtige boek. Heel wat regisseurs integreren dat boek bijvoorbeeld in hun film om de kritiek voor te zijn. Herinner je je Sleepers met Robert De Niro? Vier jonge mensen belanden daarin na een ongelukkige doodslag in een instelling waar ze misbruikt worden. Wanneer ze ouder zijn, besluiten ze wraak te nemen. Ergens in de film zie je een van de jongens Le comte de Monte-Cristo lezen. Critici zullen dan amper nog durven te schrijven dat het een Dumasafkooksel is."

Maar u laat het voorkomen alsof niet Dumas Monte- Cristo heeft geschreven, maar een ghostwriter.

"Dumas gebruikte zonder twijfel ghostwriters. Kijk maar eens hoeveel boeken die man heeft bijeen gepend. Het is overigens bekend dat in die tijd heel wat schrijvers naar rechtszaken trokken in de hoop daar goede ideeën op te doen. In dit verhaal zet ik een man centraal van wie gedacht wordt dat hij voor de krant werkt, maar die ondertussen vooral actief is als ideeëndealer voor Dumas."

U wordt de nieuwe scenarist van Thorgal: een verrassing.

"Vier jaar geleden maakte Jean Van Hamme publiek dat hij die reeks wilde stopzetten. Rosinski zag dat anders en kwam snel met Van Hamme overeen dat een nieuwe scenarist zou worden aangezocht. Ik heb hen als hoofd uitgavenbeleid geholpen, maar hoewel er een aantal steengoede scenaristen bij zaten, zag altijd of Van Hamme of Rosinski het niet zitten. Een jaar geleden vroeg Van Hamme me dan zelf bij een etentje. Ik vertelde hem dat ik niet zo vertrouwd was met heroïsche fantasy, dat ik meer geïnteresseerd was in de karaktervorming. 'Maar dat zoeken we net', zei Van Hamme. Ik heb gezegd dat ik het zou proberen, stak de voorbije zomer een scenario in elkaar en kreeg, nadat Van Hamme me heel wat verbeteringen had laten doorvoeren - hij heeft daar trouwens altijd gelijk in -, het groene licht.

"Ik weet het, ik zal net als bij Blake en Mortimer onderhevig zijn aan heel wat kritiek, maar dat interesseert me niet zo. Thorgal is Graaf Skarbek noch Blake en Mortimer. Het is iets helemaal anders. Ik hou van veranderingen, van nieuwe kansen."

Niet Thorgal zou in de nieuwe reeks centraal staan, maar wel zijn zoon Jolan. De reeks zou ook diens naam krijgen. Is dat nog altijd zo?

"Nee. Ik had een scenario geschreven waarin Thorgal niets eens meer voorkwam, maar Jean en Grzegorz beslisten dat Thorgal moest blijven. In mijn verhaal worden Thorgal en Jolan al vanaf de eerste pagina gescheiden. Je volgt hun belevenissen afwisselend, maar ze ontmoeten elkaar niet meer. Voor een tijdje zullen ze ieder een eigen leven leiden."

Het tweeluik "De wraak van graaf Skarbek" is verschenen bij Dargaud.

Bron: Geert De Weyer; De Morgen